Posiadasz własną firmę i zastanawiasz się, co stanie się z nią, gdybyś niespodziewanie zmarł? Czy istnieje szansa, aby firma, którą prowadzisz jako jednoosobowy przedsiębiorca, mogła być dziedziczona?
Firma jednoosobowa a dziedziczenie biznesu
Zasadniczo firma jednoosobowa to działalność osoby fizycznej, prowadzona na własne nazwisko i na własny rachunek. Na tej podstawie można stwierdzić, że po śmierci właściciela działalność ta nie może być kontynuowana przez inną osobę. W takiej sytuacji, firma zasadniczo ustaje.
Jednakże możliwe jest zabezpieczenie kontynuacji firmy po śmierci właściciela. Przedsiębiorca może jeszcze za życia podjąć formalne kroki, w tym powołanie zarządu sukcesyjnego.
Przepisy ustawy z 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i inne ułatwienia związane z sukcesją regulują m.in.:
- Zarządzanie firmą po śmierci przedsiębiorcy;
- Zasady kontynuacji działalności;
- Tymczasowe wykonywanie praw przez współmałżonka zmarłego przedsiębiorcy;
- Przejmowanie decyzji administracyjnych związanych z prowadzoną działalnością.
Dziedziczenie firmy
Mienie przedsiębiorcy, które tworzy firmę, to zbiór składników niematerialnych i materialnych służących prowadzeniu działalności gospodarczej, które po jego śmierci tworzą spadek.
Do elementów firmowego majątku należą:
- Nazwa firmy;
- Własność nieruchomości lub innych dóbr;
- Umowy najmu i dzierżawy;
- Wierzytelności i papiery wartościowe;
- Koncesje, licencje, zezwolenia;
- Prawa własności intelektualnej;
- Tajemnice handlowe;
- Dokumentacja firmowa.
Pojęcie „firma w spadku” stosuje się od chwili śmierci przedsiębiorcy aż do momentu zakończenia zarządu sukcesyjnego lub gdy taki zarząd nie został powołany, do momentu zakończenia możliwości jego ustanowienia.
Właścicielstwo firmy w spadku
Właścicielami firmy w spadku mogą być osoby, które na podstawie dokumentów potwierdzających dziedziczenie nabyły majątek firmy lub osoby, które nabyły firmę lub jej udziały np. od współmałżonka.
Przedsiębiorca zarejestrowany w CEIDG może wyznaczyć zarządcę sukcesyjnego, który zarządza firmą po jego śmierci. Jeśli przedsiębiorca nie dokonał tego za życia, zarząd sukcesyjny może zostać ustanowiony przez małżonka lub spadkobierców.
Zarząd sukcesyjny
Zarządca sukcesyjny zarządza firmą w imieniu i na rachunek właścicieli. Nie ponosi on odpowiedzialności za zobowiązania firmy, ale jest odpowiedzialny za ewentualne szkody wynikające z nienależytego wypełniania swoich obowiązków.
Zarząd sukcesyjny trwa do czasu podjęcia decyzji o przyszłości firmy przez spadkobierców lub do momentu wygaśnięcia zarządu na mocy przepisów prawa. Czas trwania zarządu sukcesyjnego może być przedłużony przez sąd z ważnych powodów, nie dłużej jednak niż na okres pięciu lat od śmierci przedsiębiorcy.
Podsumowanie roli zarządcy sukcesyjnego
Rola zarządcy sukcesyjnego to zapewnienie ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa po śmierci właściciela. Pozwala to na zachowanie wartości firmy, bezpieczeństwo zatrudnienia oraz kontynuację relacji z klientami i dostawcami, co jest niezmiernie ważne dla przyszłości działalności.
Właściciele mają prawa do udziału w zyskach i partycypują w stratach firmy, mogą również żądać wypłaty zysków po roku od ustanowienia zarządu sukcesyjnego. Zarządca sukcesyjny otrzymuje wynagrodzenie za zarządzanie firmą zgodnie z kodeksem cywilnym.
Odpowiedzialność w zarządzie sukcesyjnym
Właściciele firmy w spadku ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania firmy, z wyjątkiem przypadków, gdy ich odpowiedzialność jest ograniczona. Zarządca sukcesyjny nie jest osobowo odpowiedzialny za zobowiązania firmy, ale ponosi odpowiedzialność za swoje działania w zarządzie.
Zarządca sukcesyjny może zrezygnować z pełnionej funkcji, podobnie przedsiębiorca może go odwołać, obydwa te działania wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności.
Zakończenie zarządu sukcesyjnego
Zarząd sukcesyjny może zakończyć się w różnych okolicznościach, takich jak nieprzyjęcie spadku przez spadkobierców, ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy, dokonanie podziału spadku lub po prostu upływ czasu – maksymalnie dwa lata od śmierci przedsiębiorcy.
W skrócie, zarząd sukcesyjny to mechanizm zapewniający płynne przejście firmy w ręce następców i daje czas na podjęcie ważnych decyzji dotyczących przyszłości przedsiębiorstwa po śmierci jego właściciela.
Księgowość online
W obliczu zarządzania przedsiębiorstwem po śmierci właściciela, wykorzystanie systemów takich jak księgowość online może okazać się nieocenionym wsparciem. Zapewniają one bowiem możliwość stałego dostępu do danych finansowych firmy, co znacząco ułatwia zarządcy sukcesyjnemu podejmowanie bieżących decyzji finansowych. Automatyzacja procesów, takich jak fakturacja, zarządzanie płatnościami i przygotowywanie sprawozdań finansowych, pozwala na efektywne i transparentne prowadzenie księgowości, co jest kluczowe dla zachowania ciągłości operacyjnej i finansowej firmy.
Księgowa online implementująca system w firmie to nie tylko kwestia usprawnienia bieżących operacji, ale także istotny aspekt zarządu sukcesyjnego. W sytuacji, gdy zarządca sukcesyjny obejmuje ster nad przedsiębiorstwem, dostęp do zintegrowanej platformy księgowej pozwala na natychmiastowe zorientowanie się w finansach firmy i zapewnienie ciągłości zarządzania jej zobowiązaniami oraz należnościami. Tym samym, narzędzia księgowości online stają się podporą w utrzymaniu finansowej stabilności przedsiębiorstwa
—
Artykuł sponsorowany
pewnie taka księgowość jest trudniejsza